Berichten

Het is een vaak gehoord advies dat je gevarieerd moet eten om gezond te blijven. Toch eten veel mensen elke dag ongeveer hetzelfde, omdat het gemakkelijk is of omdat het saai genoeg is om niet in de verleiding te komen om te veel te eten. Als je elke dag dezelfde gezonde voedingsmiddelen eet – bijvoorbeeld yoghurt met aardbeien bij het ontbijt, een salade met quinoa als lunch en zalm met broccoli als avondmaal – kan dat toch niet ongezond zijn?

Toen de nadruk in de voedingsleer nog op de macronutriënten (koolhydraten, eiwitten, vetten), de micronutriënten (vitaminen, mineralen, spoorelementen) en vezels lag, was het vooral belangrijk dat je elke dag van elke voedingsgroep iets at. Dat was het oorspronkelijke idee van gevarieerd eten.

De laatste jaren wordt steeds meer belang gehecht aan de fytonutriënten, de bioactieve stoffen in plantaardig voedsel – polyfenolen, flavonoïden, isoflavonen, lignanen, stilbenen, fytosterolen, carotenoïden, xanthofyllen, triterpenen, ellagitanninen, fenolzuren, zwavelhoudende stoffen, enz.
Elke groente- of fruitsoort of ander plantaardig voedingsmiddel bevat andere bioactieve stoffen. Als je elke dag broccoli eet, krijg je veel gezonde zwavelhoudende stoffen binnen, maar mis je een heleboel andere. Hetzelfde geldt voor fruit, noten, zaden, peulvruchten, granen, paddenstoelen, enz. Elk plantaardig voedingsmiddel heeft zijn eigen unieke voedingsprofiel.

Maar er is nog een reden om zo veel mogelijk verschillende voedingsmiddelen te eten: de darmflora. Hoe gevarieerder je eet, hoe gevarieerder je darmflora wordt (meer verschillende soorten bacteriën). Hoe gevarieerder je darmflora, hoe gezonder je metabolisme. De bacteriën in de darm voeden zich niet allemaal met dezelfde nutriënten. Sommige bacteriën voeden zich met koolhydraten of vezels, andere met eiwitten. Als je eenzijdig eet, krijgen bepaalde bacteriën te veel en andere te weinig voedsel. Dat betekent dat sommige bacteriën zich sterk kunnen vermenigvuldigen en andere afsterven. Verschillende bacteriën hebben verschillende taken, zoals het moduleren van de immuniteit, het remmen van inflammatie, het controleren van de bloedsuikerspiegel, het reguleren van honger en verzadiging, de afbraak en opname van voedingsstoffen, de activiteit van genen, enz.

Een bacterieel onevenwicht – verstoorde darmflora, dysbiose – is gelinkt aan metabole aandoeningen, zoals overgewicht, diabetes, chronische ontsteking en kanker.
Een gezonde, gevarieerde darmflora is ook belangrijk om de bovengenoemde bioactieve stoffen en andere nutriënten uit de voeding om te zetten in nog actievere stoffen.
Jolanda van Gennep

Ongelooflijk zin in chocolade. Een zak chips die je achter elkaar leeg eet. “Lekkere trek” zeggen we dan. Maar wat de onderliggende oorzaak kan zijn, is een tekort aan bepaalde stoffen. En die kunnen ook aangevuld worden met gezonde alternatieven.

Vele diersoorten, maar mensen ook, beschikken van nature over ‘voedingswijsheid’; ze gaan achter het voedsel aan dat stoffen bevat die het lichaam nodig heeft. Dat is voor ons niet meer zo eenvoudig, omdat veel gemaksvoedsel arm is aan voedingsstoffen. Het is vooral gemaakt om maximaal te genieten. In plaats van dat het voedt, stimuleert ’t genotscentrum in onze hersenen, en dat kan uitlopen op voedsel verslaving. Donuts en milkshakes bijvoorbeeld, bevatten een cocktail van tongstrelend vet en gelukzaligmakende suikers waar we – als we er gevoelig voor zijn – steeds meer van willen eten. Als je vaak verlangt naar dit soort voedsel kun je beter vermijden. Negeer je deze zogeheten cravings dan worden ze na een paar dagen steeds zwakker, en na een week of drie mis je je favoriete troost- of genotvoer niet meer.

Het lastige is dat er een heel klein verband is tussen authentieke behoeften van je lichaam en cravings die het gevolg zijn van een verslaving. Als je in paniek raakt omdat er geen chocolade in huis  is, dan kun je beslist aan een verslaving denken.  Kom je na het sporten trillerig thuis en stop je snel een banaan in je mond, dan heb je waarschijnlijk de suikers hard nodig.

Er zijn dus ook cravings waar je gerust aan kunt toegeven b.v.

Hartige trek kan een signaal zijn dat je bloeddruk aan de lage kant is. Je hebt wat natrium nodig. Maar behoefte aan zout kan ook verborgen calciumtrek zijn. Calcium is voor het functioneren van het lichaam erg belangrijk; wanneer een tekort dreigt, raakt je lichaam in paniek. Kaas is dan je redding, want het is rijk aan zout en aan calcium. Eet je geen zuivel dan   is sardine, sesamzaad of zelfgetrokken bouillon een goede bron van calcium, die de zoute trek kan stillen. Ben je vegetariër , maar heb je ineens zin in vlees of vis? Misschien moet je beter letten op je eiwit inname. Zorg dat je minstens een keer per dag een flinke portie peulvruchten neemt en gebruik wat vaker plantaardige vleesvervangers als tofu. Ook quinoa bevat aardig wat eiwit en kan helpen dit soort cravings te voorkomen.

lekkere trek

Zoete trek kan een signaal zijn van een lage serotoninespiegel (serotonine is een gelukshormoon). Een stootje glucose zorgt voor meer serotonine zodat je je weer goed voelt. De behoefte aan zoetigheid kan toenemen door slaapgebrek en vermoeidheid. Het is simpelweg een manier van je lichaam om te zeggen: ik heb energie nodig. Verder kan stress ervoor zorgen dat je veel suiker verbruikt. De reactie van je lichaam is: ik wil zoetigheid. Geef dus toe aan je zoete trek, maar doe dat verstandig met een combinatie van suikers uit fruit (dadels) en gezonde zetmeel houdende producten (volkorenbrood rijstwafels).